–
خانة کرمانی درمشهد، پایین خیابان (خیابان نواب صفوی )، کوچة نواب 11 قرار
گرفته است. در روبروی این خانه، کوچه عسکریه ( سرحوضو) قرار دارد. امتداد
این کوچه از سمت شمال به خیابان نواب منتهی می شود. کوچة نواب 11 که از
کوچه های اصلی محلة پایین خیابان بوده از شرق به پایین خیابان یا همان
خیابان نواب و از غرب به مدرسة حسین قلی خان و در ادامة آن به حرم مطهر
حضرت رضا منتهی می شده است و در حقیقت معبری سرتاسری بوده که محلة پایین
خیابان را از شرق تا غرب و بالعکس طی می کرده است.
– منزل مسکونی کرمانی دارای قدمتی حدود 100 سال یعنی اواخر دوره قاجار
است. این منزل از ابتدا در مالکیت آقای کرمانی بوده است. آقای کرمانی صاحب
حجره ای در بازار و به شغل تجارت فرش مشغول بوده است. این منزل هم اکنون در
مالکیت نوادة آقای کرمانی است و توسط وی به 2 خانواده برای زندگی اجاره
داده شده است.
بخشهای مختلف این پاورپوینت:
بخش اول:مشخصات شهرمشهد(نقشه شهر،تقسیمات اقلیمی،میانگیین
دما،توپوگرافی،میزان بارندگی،جهت ساختمان باتوجه بااقلیم،موقعیت
جغرافیایی،پیشینه ی تاریخی،جمعیت،مشهد کنونی،وضعیت تجاری وفرهنگی مشهد،آب
وهوا،باد،کیفیت آب)
بخش دوم:معماری دوره قاجار(اصول ومبانی،ویژگی ها،تزئینات،نوع بناهای مسکونی)
بخش سوم:معرفی بنا(نقشه حریم بنا،نقشه ورودبه سایت،موقعیت فعلی اثر،تاریخچه،توصیفی ازکلیت بنا)
بخش چهارم:تحلیل فضاها(راهنمای پلان،جبهه بیرونی وفضای ورودی،فضاسازی وجبهه
شمالی بنا،فضاسازی وجبهه جنوبی بنا، تحیلی حیاط ونمای آن)
بخش پنجم:تناسبات(توده وفضا،زمین واتاق)
بخش ششم:الحاقات،تخریب،تزئینات وابعاد اجرها
بخش هفتم:آسیب شناسی(آسیب منظری وکالبدی)
بخش هشتم:عکسهای قدیمی بنا
بخش نهم:جزئیات اجرایی(گربه رو،سقف،صندوقه،نعل درگاه)
نمونه ای ازمطالب قرارگرفته درداخل این پاورپوینت:
توصیفی ازکلیت بنا:
این خانه در زمینی با راستایی شمالی-جنوبی و با تناسبات 1 به 2 واقع
گردیده است. البته راستای دقیق قرارگیری زمین کمی از جهت شمال و جنوب عدول
کرده است، اما این راستا را به عنوان راستای شمالی- جنوبی تلقی می کنیم.
فضاهای این خانه در دو سمت شمال و جنوب و بصورت مجزا طراحی شده است. نسبت
فضای خالی یعنی حیاط این خانه به فضاهای مسقف آن تقریبا 1 به 3 است.
خانه کرمانی به صورت 2 طبقه همکف و اول ساخته شده است و البته لازم به ذکر
است که در سالهای اخیر در جبهه غربی فضاهایی با کاربری انباری به بنا اضافه
شده است که در عکس هوایی سال 1335 اثری از آنها دیده نمی شود.
با پیگیری این موضوع این احتمال وجود دارد که در بنای اصلی در دو طرف حیاط
دو راه پله قرار داشته که در تقارن با هم شکل گرفته اند که سبب ارتباط حیاط
با طبقه اول در جبهه جنوبی شده اند که در وضع موجود تنها یک راه پله در
سمت شرق حیاط باقی مانده است.
طبقات همکف و اول در این جبهه از داخل ساختمان به یکدیگر مرتبط نیستند و در
نتیجه، جهت ارتباط دو طبقه در فضاهای سمت جنوب باید از حیاط گذر کرد و از
راه پله حاشیه ضلع شرقی حیاط بهره گرفت.
راه پله ارتباطی دیگر در میانه جبهه شمالی قرار گرفته است و عامل ارتباطی طبقات در این جبهه محسوب میشود.
ورودی بیرون به درون در این بنا از سمت شمال و تقریبا در میانه این ضلع
ساخته شده است. پس از ورود نیز فضایی راهرو مانند به عنوان هشتی وجود دارد
که نقش فضای تقسیم را ایفا می کند. راه پله نیز جهت ارتباط طبقات در همین
فضا واقع شده است.
نکته جالب قرارگیری حیاط و در نتیجه فضاهای همکف این خانه در ارتفاعی
پایینتر از سطح کوچه است. بطوریکه 6 پله برای جبران این اختلاف ارتفاع در
نظر گرفته شده است.
در 2 طرف هشتی، دو اتاق دیگر به عنوان نشیمن وجود دارد که اتاق سمت غرب کمی بزرگتر از اتاق شرقی است.
در طبقه اول نیز فضاهای طبقه همکف با تناسبات برابر با پائین تکرار شده است.
در ساخته های ضلع جنوبی در همکف، فضاهای متعددی وجود دارد که بصورت متقارن با 2 نوع تناسبات در کنار هم جای گرفته اند.
نوع اول اتاقها ابعادی حدود 2.5*4 یا 2.5*4.5 مترو نوع دیگر که بیشتر شبیه به انباری است ابعادی حدود 1.5*2.2 دارند.
قبل از ورود به این جبهه از ساختمان ایوانی در طبقه اول و در زیر آن پیش
فضایی در طبقه همکف وجود دارد که با استفاده از ستونهایی به سبک اواخر دوره
قاجار تعریف و تزئین شده اند.
در میانه این جبهه در همکف اتاقی با تناسبات مستطیل کشیده با نسبت 1 به 2
قرار دارد و در مجاورت اتاق مرکزی و در طرفین آن 2 فضای کوچک جهت تقسیم
فضاها وجود دارد که بوسیله 2 ورودی، دسترسی به سایر اتاقها را امکان پذیر
ساخته است.
در طبقه اول در این جبهه که اتقهای بزرگتری وجود دارد. 2 اتاق با تناسبات
تقریبا نزدیک به مربع که از طریق دری چوبی و بزرگ به یکدیگر مرتبط شده اند و
در سمت شرق آنها فضایی مستطیل شکل با تناسبات 1 به 2، تشکیل دهنده فضاهای
این جبهه در طبقه اول هستند.
در مجموع آنچه که مشهود است بهره گیری معمار از اتاقهایی متنوع با تناسبات مختلف و با هندسه ای منظم و راست گوشه در این بناست.









