قالب
لغزان یا قالب لغزنده (Slip Form or Slip-Forming) یک نوع روش قالب بندی و
پیشبرد قالب است که مسلما قالب با حرکات مقطعی تدریجی در فواصل زمانی مشخص
شده به جلو یا بالا حرکت می کند و بتن ریزی و میلگردگذاری به صورت تقریبا
پیوسته ادامه می یابد.
در قالب لغزنده سطح قالب همواره در تماس با بتن بوده و از آن فاصله نمی گیرد ولی بر روی آن لیز می خورد.
ظاهرا روس ها فن ساخت قطعات به کمک قالب لغزنده قائم را ابداع نموده اند و
سپس در اروپا و آمریکا این روش توسعه یافته و تکمیل شده است. هر چند برخی
ابداع آن را مربوط به ایالات متحده می دانند و معتقدند بعد از جنگ جهانی
دوم به اروپا رفته است.
در کشور ما ظاهرا قالب لغزنده قائم در ابتدا برای ساخت سیلوهای غلات بکار
گرفته شده است اما متأسفانه همچون سایر بخش ها، این فن تاریخچه روشنی در
ایران ندارد.
روس ها سیلوهایی را قبل از انقلاب ساخته اند و سپس آلمانی ها و انگلیسی ها و
ایتالیایی ها پروژه هایی را شروع کرده اند و به اتمام رسانیده اند یا در
بحبوحه انقلاب اسلامی آن ها را نیمه کاره رها کرده اند. سیلوی رشت، سیلوی
تاکستان، سیلوی کرمان و دودکش های نیروگاه اتمی بوشهر و غیره از جمله این
موارد هستند که پس از انقلاب به تدریج تکمیل شده اند و با این کار شناخت
بهتری از اجرای این قالب و پروژه ها بدست آمده است.
سیلوی بهبهان و شهرکرد نیز با این روش توسط روس ها قبل انقلاب ساخته شده
اند. اولین اجرای مستقل و ایرانی در زمینه قالب لغزنده قائم ساده از بدو
کار طراحی و اجرا مربوط به سال 1368 در سیلوی جدید همدان بوده است. در حالی
که اجرای این سیلوها به صورت تکمیل پروژه نیمه کاره به سیلوهای رشت و
تاکستان و کرمان بر می گردد و مربوط به سال های ابتدایی دهه 60 هجری شمسی
است.
پس از سیلوی همدان، سیلوهای گنبد و زاهدان و اهواز و سپس ده ها سیلوی دیگر
اجرا گردید. هم چنین دودکش های با مقطع ثابت و یا متغیر غیر تدریجی در
نیروگاه نکا و کارخانه شیشه ساوه (شهر صنعتی کاوه) با قالب های ساده انجام
شد.
اولین دودکش بزرگ با قطر متغیر و شیب ثابت و ضخامت متغیر در ابتدای دهه 70
هجری شمسی در نیروگاه 1000 مگاواتی شهید مفتح همدان با یک قالب سوئدی
مجاری به دست مهندسین ایرانی اما با نظارت و هدایت یک مهندس سوئدی در امر
پیشبرد قالب، به انجام رسید که تجربه ارزشمندی محسوب می شد.
اولین قالب ساخته شده ایرانی با قطر و ضخامت متغیر با شیب ثابت در پروژه
هسته ای اصفهان با هدایت مهندسین ایرانی بکار گرفته شد که مربوط به سال های
ابتدای نیمه دوم دهه 70 هجری شمسی است که با موفقیت همراه بود.
مقدمه
قالب های لغزنده قائم
قسمتهای اصلی یک قالب لغزنده
دیوارههای قالب
یوغها
طوقهها
جکهای هیدرولیکی
سکوی کار
موارد کادبرد قالب های لغزنده
ضوابط طراحی
نمای سطح بتن
چاه های آسانسور
سیستم جک
لغزش قالب
قالب بندی دیوار های بتنی به روش لغزنده:
تعبیه بازشوهادر قالب لغزنده
قالب ها ی لغزنده افقی
قالب های رونده
قالب های پرنده
مزایای استفاده از قالب لغزنده
معایب استفاده از قالب لغزنده



