پاورپوینت بررسی،مزار خواجه عبدالله انصاری ، هرات، افغانستان
بخشی از مطلب
، در شمال شهر هرات، در دامن فراخ کوه، منطقه سرسبز و زیبای «گازرگاه» واقع
شده که «خواجه عبدالله انصاری» ملقب به «پیر هرات» در آن جا آرمیده است.
آنگونه که «رسول پویان» در کتاب «جغرافیای عمومی هرات» نوشته است: بعضی
بدین نظرند که چون زیارتگاه خواجه عبدالله انصاری در آنجا بوده و هر کسی که
بدانجا میآمده گناهانش پاک میشده، به این سبب آن را گازرگاه (گازرستان و
یا رختشوی خانه) نامیدند.
در این باب مولانا «عبدالرحمن جامی» شعری دارد:
گازرگهی است تربت او کاب مغفرت
در ساحتش سفید کند نامه سیاه
«خلیل الله خلیلی» هم در کتاب «آثار هرات» همین نظر حضرت مولانا عبدالرحمن
جامی را نقل کرده و مینویسد: گازرگاه شریف که اهل تاریخ با نامهای مختلف
یاد میکنند، در این جا هم جامههایی که به لوث معصیت سیاه میشود، با آب
زلال رحمت خداوندی سفید میگردد.
برخی را چنین باور است که به دلیل رفت و آمد زیاد مردم به زیارت پیر هرات،
آن را گذرگاه گفتند. در برخی تواریخ آمده که در این مکان در سال 150 هجری
میان لشکر اسلام و زرتشتیان که از آتشکده بزرگ فراز کوه آنجا حراست
میکردند، نبرد بسیار سختی رخ داد و به همین علت آن را «کارزارگاه» نام
نهاده که به مرور زمان به «گازرگاه» تبدیل شده است.
طبق نوشته رسول پویان، گازرگاه در دوره «غوریان» و «سلجوقیان» اندکی آبادی
داشته و لیکن در زمان «شاهرخ میرزای تیموری» (850 – 799 ) به طور اساسی
تعمیر و کاشیکاری شده و خانه زرنگار، معماری استادانه، حوض زمزم، سنگهای
منقش و سنگ نبشتههای آن چشم را جلا میبخشد.
ساختمان باشکوه نمکدان در شمال باغ گازرگاه که در واقع به شکل نمکدان طراحی شده از یادگارهای عهد «امیر علی شیر نوایی» است.
لوح مرمرین آرامگاه پیر هرات از دوره «سلطان ابو سعید» است و سنگ بسیار
نفیس و ارزشمند 7 قلم که از عجایت صنعت حجاری قلمداد میشود، یادگار عهد
«سلطان حسین بایقر» است.
در منطقه زیارت پیر هرات چندین شاعر، عالم وشخصیتهای مشهور هرات آرمیدند.
طبق نوشته «ولی شاه بهره» در کتاب «هرات نگین خراسان»، علاوه بر مزار خواجه
عبدالله انصاری، «شیخ عمو»، «ابونصر خباز»، «ابولحسن سوهان»، «عبدالله غور
بنج»، «غریب میرزا»، «امیر دوست محمد خان» و بسیاری دیگر از مفاخر و
مشاهیر زبان و ادب عرفان فارسی در این مکان آرمیدند.
در جوار مزار پیرا هرات، جنگل بسیار سرسبز و شادابی وجود داشته که اولین
مدرسه علمی بوده که در قرن 12 میلادی در عصر غوریها بنا نهاده شده که
امروزه از آن اثری نیست.
ایوان بزرگ مشرقی مزار حضرت خواجه به دست شاهرخ میرزا تیموری در سال 829 قمری احداث شد که هنوز پا برجاست.
وجود موی مبارک پیامبر اسلام هم که در این بنای معنوی قرار دارد بر ارزش معنوی این مکان افزوده است.
گازرگاه در واقع گنجینه آثار تاریخی، محل دعا، ذکر، نذر و مراد، تفریحگاه مردم و بست و پناهگاه مصون اهالی هرات محسوب میشود.
خلیل الله خلیلی در کتاب آثار هرات که حدود یک قرن پیش نگاشته شده است،
مینویسد: در زمانهای قدیم هر کس که تحت تعقیب بود وقتی که به مزار
پیرهرات پناهنده میشد تا وقتی که در آنجا بود مورد احترام بود و کسی
نمیتوانست او را دستگیر یا مورد آزار قرار دهد.
گازرگاه، عمارتی دلپذیر و آب و هوای خوشی دارد که همه ساله زائران و مسافران زیادی را به سوی خود جلب میکند.
و...