مطالعات طراحی مرکز شهر
فهرست مطالب :
فصل اول: 9
1-1کلیات تحقیق 9
2-1پیشگفتار: 10
3-1مقدمه: 10
4-1شرایط فضاها در طراحی یک مرکز شهری: 11
منابع..........................................................................................12
فصل دوم: 13
1-2تعاریف و مفاهیم پایه 13
2-2مقدمه: 14
3-2تمدن و فرهنگ: 16
4-2درباره ی معانی وتعاریف بسیارگوناگون فرهنگ : 16
5-2معانی “فرهنگی “و “ دائره المعارفی “ فرهنگ: 16
6-2تعریف فرهنگ culture: 17
7-2تعریف واژه “ فرهنگ “ درفرهنگ های فارسی: 18
8-2تعریف فرهنگ نزدایرانیان: 19
9-2تعریف مقوله هنر: 20
10-2تعریف هنر: 20
11-2عناصر موجود در یک اثر هنری : 21
12-2تعریف مفهومی فرهنگ: 22
13-2تیلور (1871) 22
14-2ویسلر (Wissler- 1920) 22
15-2لووی (Lowie- 1937) 23
16-2تعریف لغوی فرهنگ 23
17-2تقسیمبندی تعاریف فرهنگ: 23
18-2ضرورت پرداختن به فرهنگ: 24
19-2ویژگیهای فرهنگ : 25
20-2تاثیر فرهنگ در شکل گیری فضاهای معماری مرکز شهری 25
21-2مفاهیم بنیادی معماری ایران 26
22-2را از این گونه توصیف می کند : 26
23-2مرکز شهری: 27
24-2وظایف مرکز محله: 28
25-2مبانی نظری و اصول طراحی مراکز شهری : 29
26-2دیدگاههای موجود و مبانی نظری طراحی مرکز شهری: 29
27-2وجود هویت عملکردی و فرهنگی در طرح یک مرکز شهری: 30
28-2نمادگرا (SIMBOLIC) و یا یادمانگرا (MUNUMENAL) بودن یک مرکز شهری: 30
29-2ارتباط مناسبی بین طرح، جامعه و اعتقادات در فرم معماری مرکز شهری 31
30-2سادگی در عین پیچیدگی در فرم کلی مرکز شهری 32
31-2مستقل از زمان معماری مرکز شهری 32
32-2اهداف مورد نظر در طراحی مرکز شهری 34
33-2ارتباط مناسب بین افراد، جامعه، محیط طبیعی و موضوع جهت ایجاد وحدت، یکپارچگی و یگانگی 34
34-2انتقال پیام و اندیشه جامعه به نسلهای حاضر و آتی: 34
35-2احیاء و حفظ ارزشها، سنن و اعتقادات جامعه: 34
36-2اطلاع رسانی و آگاهی بخشی نسبت به گذشته، حال و آینده: 35
37-2مرتفع نمودن مشکلات و معضلات فرهنگی موجود در جامعه: 35
38-2ایجاد جاذبههای مناسب جهت ایجاد ارتباط اولیه افراد جامعه با محیط مرکز شهری 35
39-2پاسخگویی به نیازهای عملکردی- فرهنگی جامعه و تأمین کمبودهای کلی عملکردهای فرهنگی مرکز شهری: 35
40-2رعایت عدالت اجتماعی: 36
41-2تعیین کیفیات فرم و مبانی طراحی مرکز شهری (اصول و مبانی طراحی): 37
42-2متمایز بودن و روشنی فرمها در زمینه شهری: 37
43-2سادگی فرم: 37
44-2استمرار فرمها: 37
45-2تسلط و غلبه داشتن مجموعه: 38
46-2روشنی نقاط تقاطع (مفصل): 38
47-2تعیین عرصهها و دامنههای دید: 38
48-2آگاهی برحرکت در محیط مجموعه مرکز شهری: 38
منابع.............................................................................................................39
فصل سوم : 40
1-3مقدمه: 41
2-3بخش های مختلف مرکز شهری:(بعضی الزامی و وابسته به نظر طراح دارد) 41
3-3 فضاها 42
4-3 عملکرد آموزشی 42
5-3عملکرد نمایشی یا نمایشگاهی 43
6-3عملکرد کتابخانهای 43
7-3عملکرد تجاری 43
8-3عملکرد خدماتی 43
9-3عملکرد اداری 43
10-3مساحت فضاها 43
11-3شناسایی فعالیتهای مورد نیاز در مرکز شهری و تعیین فضاهای لازم 45
12-3بررسی استانداردهای کمی و کیفی در ارتباط با سطوح و فضاهای مورد نیاز در مرکز شهری 45
13-3فرمول تجربی برای اندازه کتابخانه 47
14-3سالن نمایش و تئاتر: 47
15-3سینما: 47
16-3سالن اجتماعات و سخنرانی در مرکز شهری: 47
17-3مراکز آموزش هنر در مرکز شهری 48
18-3بخشهای اداری مجموعه در مرکز شهری 48
19-3موزه و نمایشگاه در مرکز شهری 49
20-3فضاهای خدماتی در مرکز شهری 49
21-3جمعبندی نهایی و تعیین مساحتهای تقریبی محدودههای خدماتی مورد نیاز: 49
منابع..........................................................................................................................................................................51
فصل چهارم: 52
1-4ضوابط و استانداردهای و مبانی معماری 52
2-4ساختار و اصول فیزیکی در مرکز شهری 53
3-4 – الف - ضوابط گنجایشی سالنهای تئاتر : 53
4-4 – الف – 1 - اندازه تئاتر در مرکز شهری 53
5-4تنوع اجراها 54
6-4عرصه فرهنگی ( استانداردها – جزء فضاها ) : 54
7-4 آمفی تئاتر ( استانداردها ) : 54
8-4آکوستیک : 54
9-4روشنایی و نورپردازی : 56
10-4ضوابط ایمنی و حفاظتی : 57
11-4سیستم حرارتی و برودتی : 58
12-4آمفی تئاتر ( جزء فضاها ) : 60
13-4پشت صحنه : 61
14-4جایگاه تماشاگران و تنظیم زوایای دید : 61
15-4عرصه اداری ( استانداردها - جزء فضاها ) : 67
16-4استانداردها 67
17-4نیازهای فضایی در انواع چیدمان اتاق جلسات غیر رسمی و رسمی 70
18-4فضاهای درنظرگرفته شده برای کتابخانه با سیستم باز در مرکز شهری : 70
19-4کافی شاپ : 70
20-4ریزفضاهای موردنیازبرای کافی شاپ : 70
21-4گالری: 70
22-4ریزفضاهای موردنیازگالری : 71
23-4نمایشگاه : 71
24-4نمایشگاه صنایع دستی : 71
25-4رستوران: 71
26-4ابعاد انسانی و استانداردهای فضایی : 71
منابع..............................................................................................77
فصل پنجم: 78
1-5نمونه های موردی 78
2-5مقدمه: 79
3-5سیتی سنتر دبی: 84
4-5:Village Mallمرکز شهر 91
منابع..........................................................................................................................................................................92
فصل ششم: 93
1-6اقلیم و محل قرارگیری پروژه 93
2-6ویژگیهای شهر تهران : 94
3-6تاریخچه ای از تهران 94
7-6ویژگی های اقلیمی شهر تهران 96
8-6دما و رطوبت : 96
9-6بارندگی : 97
10-6وزش باد : 97
11-6بررسی جهت قرارگیرس ساختمان و خیابانها با توجه به وزش باد: 98
12-6شرایط حرارتی در فضاهای آزاد : 100
13-6شرایط حرارتی در فضاهای داخلی: 101
14-6توپوگرافی: 103
15-6آب های زیر زمینی: 104
16-6زمین شناسی و چینه شناسی : 104
17-6خطر زمین لرزه گسترده تهران : 104
18-6تحلیل جهت گیری ساختمان در رابطه با خورشید 107
19-6جهت جنوبی : 107
20-6جهت شرقی: 107
21-6جهت جنوب شرقی: 108
22-6جهت جنوب غربی: 108
23-6جهت غربی 109
24-6جهت شمالی 109
25-6فرم ساختمان در رابطه با اقلیم: 111
26-6سایه بان متناسب: 111
ا27-6نواع سایبان : 112
28-6جهت در سایبان: 112
29-6تعیین عمق سایبان: 113
30-6ضوابط طراحی ، مصالح ساختمانی: 113
31-6نتایج از نمودارهای بیوکلیماتیک : 114
32-6توصیه های منتج از نمودارهای بیوکلیماتیک ساختمانی شهر تهران : 114
33-6تهران از دیدگاه آمار جمعیتی 115
34-6جمعیت: 115
منابع.......................................................................................................................................123
نتیجه
گیری..........................................................................................................................................124
کاربرد در کشورهای گوناگون: 124
ایران: 124
فصل
هفتم...................................................................................................................125
پیوست
ها................................................................................................................................125
فهرست منابع 133
Abstract 135
فصل اول:
کلیات تحقیق
مقدمه:
مرکز شهری جلوه ای ازمجموعه فعالیتهای بشری است.سیستمی منتج ازپیوستن
وادراک اعمال مختلف درغالب الگوئی فعال ومداوم . یک کل فرهنگی به سبب ذات
خودغیرقابل لمس ونادیدنی است ولی درعین حال دارای اجزائی فیزیکی وعلائمی
است که بصورت نشانه های قومی برچهره افرادبشرنقش می بندد. این علائم ظاهری
ناشی ازنفوذ شرایط اجتماعی برتکامل ,نگرش وتحرکات افرادبشراست لیکن تمامی
این نمادها اجزائی استعاری از یک کل فرهنگی برای دست اندرکاران و یا به
خاطر آوردگان آن فرهنگ بوده و تصویری کامل را به دست نمی دهد . [3]
نحوه زندگی افراد یک اجتماع تصویری از فرهنگ آن اجتماع می باشد , بنابراین
رشد و ارتقاء سطح فرهنگ یک جامعه رابطه مستقیم با سطح و منش زندگی آن جامعه
می تواند داشته باشد .
هیجاناتی را که در دوران زندگی تجربه می کنیم بوسیله هنرمند به ابزاری جهت
بکارگیری انرژی زندگی تبدیل شده و اتفاقات برانگیزنده , دینامیک , درام ها و
هیجانات آن در ترکیب با سایر تجارب زندگی به مانند غم , رنج , جنگ , صلح و
یا احساس نشاط بر زمینه بوم هنرمند بصورت نقشی موثر بر عواطف انسانی شکل
می گیرد .
امروزه یکی از بناها و فضاهایی که در محلات شهر تهران از جایگاه ویژهای
برخوردار سرای محلات است که توسط شهرداریهای نواحی مختلف شهر تهران راه
اندازی میشود. در این اماکن آموزشهای فرهنگی مختلفی انجام میشود. کاربری
این بنا آموزشی- فرهنگی می باشد. بنابراین باتوجه به کمبودی که در سرانهی
فرهنگی- آموزشی در شهر تهران شاهد هستیم ضرورت طراحی آنها را متوجه خواهیم
شد. به طور کلی هر مرکز شهری، تفریحی و ورزشی با ایجاد فرصتهای گذران اوقات
فراغت در واقع پاسخگوی سه مسأله مهم میباشد.
1- آموزش مستقیم
2- آموزش غیر مستقیم و فرصت کسب مهارت که باعث ارتقاء ذهنی و فرهنگی میشود.
3- مسأله سوم که عمدتاً شامل فعالیتهای هنری است از نظر کارایی و پیشبرد
اهداف فرهنگی اهمیت فراوانی دارد. زیرا که جوانان که دائماً زیر فشار
آموزش مستقیم قرار دارند در موقع کسب مهارت هم نشاط بیشتری از خود نشان
میدهند و هم بدون آنکه خود توجه زیادی داشته باشند ذهن و جسمشان با
هماهنگی کامل پرورش مییابد.
شرایط فضاها در طراحی یک مرکز شهری:
1-فضاها دارای عملکردهای ویژه ای بوده که فرم هایی خاص را می طلبد.
2-از لحاظ کاربری انعطاف¬پذیر بوده و تغییر دادن آن به سادگی امکان پذیر باشد.
3-فضاهایی که کاربر ویژه دارند ویا در ساختار بنا اهمیّت خاص و ویژه ای دارند.
4-فضاهایی برای تأمین نور، تهویه، دید هوای آزاد و دسترسی به محیط بیرونی.
5-فضاهایی که به راحتی در دسترس باشند.
6-فضاهای خصوصی مجزّا.
7-نیازهای برنامه بنا، مثل شباهت های عملکردی، شرایط ابعادی، طبقه بندی فضاها از نظر سلسله مراتب ، شرایط دسترسی ، نور و دید.
8-شرایط بیرونی سایت می تواند شکل سازماندهی یا گسترش آن را محدود کند یا
سازماندهی را طوری هدایت کند که خصوصیات ویژه ای را در محل در نظر گرفته و
از برخی دیگر دوری کند.
در طراحی این مجموعه وجود مرکز بصورت مدوّر باعث متحّد شدن فضاهای
سازماندهی شده و بطور معمول فرم متعلّمی به آن می دهد که تا حدّی بزرگ است و
می تواند تعداد فضاهای فرعی را در اطراف خود بپذیرد و فضاهای فرعی از لحاظ
فرم و اندازه با هم متفاوت اند تا شرایط ویژه کارکردی، اهمیت نسبی و میزان
تطابق آنها با محیط اطرافشان مشخّص شود.
درقسمت¬های درهم¬رفته در دو فضای اصلی، فضاهای مستقلی بوجود آمده که خود هم
بعنوان رابط دو فضای اصلی و هم کارکرد ویژه¬ای را پیدا کرده است[2].