پاورپوینت بررسی معماری دوران قاجار و پهلوی
بخشی از مطلب
معماری ایران از اواخر دوره قاجار و شروع دوره پهلوی دچار هرج و مرج و
آشفتگی شد در این دوران ما شاهد احداث همزمان ساختمانهایی هستیم که هر کدام
بیانگر یکی از مکاتب فکری دوره هایی مشخص از تاریخ ایران هستند :
کاخ مرمر به تقلید از معماری سنتی و عمارت شهربانی کل کشور به تقلید از تخت
جمشید و ساختمانهای بلدیه ) شهرداری ) و پستخانه به شمال و جنوب میدان
امام ( سپه ) به تقلید از معماری نئوکلاسیک فرانسه ساخته شدند . در این
دوره تلاش می شد که پیوندی بین سه طیف فکری به وجود آید : ساختماهای وزارت
امور خارجه ، اداره پست ، صندوق پس انداز بانک ملی را در واقع می توان به
عنوان نمونه این گونه ساختمانهای التقاطی نام برد . این گرایشهای متفاوت و
بعضا متضاد در معماری این دوره ناشی از اختلاف در گرایشهای سیاسی و
ایدوئولوژیک این عصر از تاریخ ایران است که ریشه در جریانهای عقیدتی -
سیاسی اواخر دوره قاجار و اوایل دوران پهلوی دارد . جریانهای مذکور را می
توان به سه دسته تقسیم کرد :
گروه اول ، سنت گرایان ، که اساس تفکر سیاسی و بینش دینی آنها هماهنگی دین
با سیاست و احیاء و توسعه سنتهای هزار ساله جامعه ایرانی بود . پرچمداران
این نهضت در آن برهه از زمان شیخ فضل الله نوری بود و بعد از ایشان سید حین
مدرس ادامه دهنده راه وی گشت .
گروه دوم ، غرب گرایان ، که اساس ذهنیت آنها ، به گفته تقی زاده ، بر تقلید
از فرق سر تا انگشت پا از غرب در همه شئون اقتصادی ، اجتماعی ، سیاسی بود .
هسته اصلی این گروه را تحصیل کردگان ایرانی تشکیل می دادند که تازه از
اروپا به ایران برگشته بودند .
گروه سوم ، ملی گرایان ، که بنیاد فکری آنها بازگشت به عظمت امپراتوری
هخامنشی و ساسانی بود . این گروه فرهنگ اسلامی و فرهنگ اروپایی را غیر
ایرانی می دانستند و بعنوان جایگزین آنها بازگشت به فرهنگ آریایی دوهزار و
پانصد ساله با دین و مذهب بود . که این امر ناشی از جریانهای به اصطلاح
روشنفکرانه مادی گرایی و توسعه و ترویج نظریات سوسیالیسم و مارکسیسم در بین
طبقه تحصیل کرده اروپا بود . این دو جری فکری اثبات خود را در تخریب آثار
گذشته می دید و سعی داشت هر چه را بوی گذشته می داد از بین ببرد .
در سایر شئون اجتماعی کشور نیز ما شاهد تقابل این بینشهای متفاوت هستیم .
بعنوان مثال در ادبیات ، گروه غرب گرا ، تغییر خط فارسی به لاتین را - به
سبک آتاتورک در ترکیه - علم کرد و گروه ملی گرا نیز عرب زدایی از خط و
ادبیات فارسی را مطرح نمود و گروه سنت گرا برخود واجب دید که از سنت سعدی و
حافظ و دیگر بلند پایگان آسمان ادب ایرانی پاسداری نماید .
در ادبیات به زعم مردان بزرگی چون استاد دهخدا ، استاد همایی و استاد
فروزانفر و دیگر عزیزان اقدامات غرب گرایان و ملی گرایان بی نتیجه ماند و
تحول جدیدی در ادبیات از بطن شعر و ادبیات سنتی تراوش کرده و رشد نمود .
لیکن در معماری به دلیل انتصاب غرب گرایان و تحصیل کردگان بوزار پاریس و بعدا مکتب فلورانس و رم در شهرسازی انگلستان و امریکا شد .
گرچه گودار و ماکسیم سیرو ازنظر تفکر ، ارزش زیادی برای معماری سنتی و
تاریخ تحول آن قایل بودند و در این رهگذر خدمات ارزشمندی به ثبت تاریخ
معماری ایرانی نمودند ولی خود شخصا از پیروان مکتب نئوکلاسیک و یا به
عبارتی ملی گرایان نوین بودند . شاهد این واقعیت ، ساختمان موزه ایران
باستان که تقلیدی از طاق کسری است .
غلبه مکتب غرب گرایان در مدارس معماری کشور ، کار را بدانجا کشید که توصیف
مسجد جامع اصفهان ، میدان نقش جهان ، گنبد سلطانیه ، طاق کسری و تخت جمشید
را باید از اروپاییان و ترجمه کتابهای آنها دریافت میکردیم . دانشجویان و
مهندسان معمار این مرز و بوم اقدامات هوسمان در پاریس و هوارد در انگلستان و
کارهای میکل آنژ در فلورانس و رم را بهتر از کاخ گلستان ، مسجد شیخ لطف
الله و کاخ سروستان می شناختند و اطلاعات مربوط به طاق کسری که از عجایب
روزگار خود بوده برای متخصصین محدود به این بود که بنا در خاک عراق است .
نتیجه این انفعال فرهنگی ، بخصوص در زمینه معماری ، عرضه و تکمیل سبکهای
مختلف معماری اروپا و امریکا در دهه های اخیر به کشور بوده است . با تسلط
فکری غرب گرایانه بر معماری کشور و فاصله گرفتن از معماری سنتی کار بدانجا
کشید که تخریب بنا های گذشته در توسعه های جدید شهری و تخریب کاروانسراهای
قدیمی در احداث جاده های بین شهری عملی پسندیده و تجدد گرایانه تلقی شد .
این وضع باعث گردید که بسیاری از بناهای باارزش متروک و یا مخروبه گردد .
همانگونه که تقلید کورکورانه از معماری غرب باعث انحطاط هنر و معماری این
مرز و بوم شد ، تقلید از معماری گذشته و سنتی نیز به معنی ارتجاع و قهقرا
رفتن گشت . تحول و تعالی هر هنری بستگی به شناخت دقیق آثار گذشته و درک
صحیح ضرورتها و نیازهای حال جامعه دارد تا با استفاده از فرهنگ و سنت
دیرینه و خطا و صواب گذشتگان و در جهت جوابگویی به نیازهای جامعه ،و.....
سلام این وب زیر مجموعه نقش برتر پارس است آدرس سایت اصلی nbpars.ir روش تماس با پشتیبانی در سایت موجود است
برای خرید هر محصول روی لینک آن محصول کلیک و پس از پرداخت بلافاصله دانلود کنید.
سایت نقش برتر پارس دارای نماد اعتماد و نماد بر خط وزارت ارشاد می باشد که در صفحه سبد خرید می توانید مشخصات را مشاهده و با اطمینان خرید بفرمایید
موفق و موید باشید
ادامه...
