چکیده:
بر اساس وضع موجود در ایران کمبود هایی در ایجاد فضاهای ورزشی و تفریحی و
فرهنگی بوجود آمده است و باید برای ایجاد فضاهای چند منظوره با فضاهای
استاندارد سعی نمود.
در این مجموعه به دلیل اختصاص به بانوی ایرانی از فرم درون گرایی استفاده
شده که از دیر باز در طراحی مسجد و خانه و … برای ایجاد حریمی که برای زن
قائل بودند از این فرم استفاده میکردند که با ایجاد یک حیاط مرکزی با
دیوارهای بلند به این فرم میرسیدند در اینجا نیز دو حیاط مرکزی برای بانوی
ایرانی و راحتی او در نظر گرفته شده که حالت درونگرایی ایجاد شده است و
حیاطی که در مرکز مجموعه قرار دارد به صورت گودال باغچه است.
سایت مجموعه در نزدیکی پارک چیتگر و در بالای دریاچه ی مصنوعی در نظر
گرفته شده که از لحاظ آب و هوا و دید و منظر از شرایط مطلوبی بهره مند است و
در طراحی سایت با توجه به لطافت بانو از خطوط منحنی و نرم استفاده شده
است.
مجموعه بانوان با ویژگی های منحصر به فرد خود هدف خاصی را تحت نظر دارد و
آن فراهم آوردن مکانی با داشتن فضاهایی با عملکرد های گوناگون مخصوص زنان
است بانوی ایرانی با ورود به این مجموعه در طبقه ی همکف می تواند از خدمات
کتابخانه و فرصت مطالعه ای در کمال آرامش لذت ببرد و ودر کلاس هایدرس
متنوعی همچون زبان ، سمعی بصری و…و درکارگاه های مجسمه سازی ، قالی بافی و
به فعالیت بپردازد همچنین به تماشای نمایش و آثار هنری که به صورت موقت یا
دائم در نمایشگاه بر پا میشودبپردازد و اوقات فراغت خود را در حیاط
مرکزی مجموعه سپری کند.طبقه ی زیرزمینکاربری تفریحی ورزشی دارد که میتواند
به شنا و ورزش سالنی مشغول شود و در کنارش کافه تریایی برای استراحت او
وجود دارد.در طبقه ی اول نیز آتلیه های معماری ، نقاشی و خوشنویسی طراحی
شده است.همچنین به دلیل وجود دریاچه ی مصنوعی در جنوب سایت ، کافی شاپی در
این طبقه طراحی شده که دید و منظر خوبی را در بردارد و قسمتی از کافه نیز
در فضای نیمه باز که بام طبقه ی همکف است در نظر گرفته شده .در این طرح سعی
شده که به نیازهای زن جامعه امروز ما پاسخ داده شود.
فهرست مطالب
چکیده 1
مقدمه 2
فصل 1 – مبانی نظری طرح 4
1ـ1مبانی نظری طرح 4
1ـ2 طرح مسئله 4
1ـ3 علل انتخاب موضوع 5
1ـ4 توجیه عملکرد و هدف پروژه 5
1ـ5 تعریف مجموعه فرهنگی 6
1ـ5ـ1 مجموعه فرهنگی شخصیت محور 6
1ـ5ـ1 مجموعه فرهنگی محتوا محور 6
1-5-3 مجموعه فرهنگی نهاد محور 6
1-6 درونگرایی 6
1-7 جشن اسفندگان یا روزملیزن 7
1- 8 سیمای زن درمکتب اسلام 8
1-9 زن نخستین بانیصنعت 8
1-10 تحلیل نقش زن درنظام خانواده از باستان تا مدرنیته 8
1-11 نقش زنان درمسیرتوسعه کشورها 10
1-12 نقش اشتغال زنان درتوسعه کشور 11
1-13 زنان ایران درسنت و مدرنیته 12
1- 14 اهداف سیاسی نقش زنان دراجتماع 14
1-15 ویژگیهای مشترک زنان خلاق 16
1-16 خصوصیات شخصیتی زنان خلاق 17
1-17جنسیت و تفاوتهای فرهنگی درخلاقیت 18
1-18 ردپای زن درمعماری 19
1-19 نقش زنان درمعماری وفضای همگانی شهری 20
1- 20 معماری سنتی ایران را زنده کنیم 21
1-21 زنان وفضاهای معماری 22
1-22 فضای زنانه وفضای مردانه 23
1-23 روان زنانه 24
1-24 رنگ 24
1-25 لزوم ایجاد مراکز فرهنگی 25
1-26 مشارکت در ایجاد محیط زیست فرهنگی 25
1-27 مفاهیم سیاست فرهنگی درایران 25
1-28 مجموعه فرهنگی- تفریحی 26
1-29 گسترش فرهنگ 26
1-30 بررسی فرهنگ زنان درجهان امروز 27
فصل 2 – بررسی نمونه های مشابه 29
2-1 نمونه های ایرانی 29
2-1-1 فرهنگسرای خاوران (جوان) 29
2-1-1-1نمایشگاه علوم وفنون درفرهنگسرای خاوران 30
2-1-2 فرهنگسرای نیاوران (تهران) 32
2-1-2-1 تاریخچه 32
2-1-2-2 بررسی ازنظراقلیم 33
2-1-2-3 بررسی بنا 33
2-1-2-4 ورودی 33
2-1-2-5 آمفی تئاتر 34
2-1-2-6 طبقه دوم 35
2-1-2-7 نگارخانه 35
2-1-2-8 بخش اداری 36
2-1-2-9 رستوران 37
2-1-2-10 سالن گوشه 37
2-1-2-11 کتابخانه 37
2-1-3 فرهنگسرا هنر(ارسباران) 37
2-2 نمونه خارجی 39
2-2-1 مدیاتک سندایی 39
2-2-1-1 خصوصیات برجسته معماری مدیاتک 41
2-2-2 مرکز ژرژپمپیدو (به فرانسه : Centre GeorgesPompidou) 44
2-2-3 مرکزفرهنگی وگالری هنری پلیکلی 48
فصل3 – ضوابط واستانداردهای طراحی و برنامه فیزیکی 54
3-1 بخشهای مختلف سرای فرهنگ وهنر بانوی ایرانی 54
3-2 اداری 56
3-2-1 استاندارد بخشهای اداری 57
3-3 آمفی تئاتر 58
3-3-1 ورودی 58
3-3-2 سالن انتظار )سرسرا) 58
3-3-3 سالن اجرا 58
3-3-4 نسبتهای قسمت تماشاگران 58
3-3-5 سیستمهای صوتی وتصویری 59
3-3-6 صندلیهای داخل اجتماعات 59
3-3-7 فضاهای خدماتی پشت سن 60
3-3-7-1 اتاق تعویض لباس 60
3-3-7-2 اتاق نور و صدا 60
3-4 کتابخانه 61
3-4-1 ابعاد واستانداردهای پیشخوان وبرگه دان 61
3-4-2 وضعیت قفسههای استاندارد 61
3-4-3 استاندارد میزها 62
3-4-4 نورپردازی 62
3-4-5 روشنایی توصیه شده 63
3-4-6 آکوستیک 63
3-4-7 تهویه مطبوع 63
3-4-8 استاندارد بخشهای کتابخانه 64
3-5 گالریها 64
3-5-1ساختارعمومی گالریها 64
3-5-2 ترتیب قرارگیری اشیا 65
3-5-3 نورپردازیگالریها 65
3-5-3-1 نورپردازی طبیعی (نورروز) 65
3-5-3-2 نورپردازی جانبی (افقی) 66
3-5-3-3 نورپردازی مصنوعی 66
3-5-4 تنظیم شرایط محیطی 66
3-5-5 تهویه مطبوع 67
3-5-6 آکوستیک 67
3-5-7 حریق 67
3-5-8 گالریدائم 68
3-5-9 گالری موقت 68
3-6 فضاهای آموزشی 68
3-6-1 استانداردصندلی دردرون کلاسها و استاندارد میز 69
3-6-2 استانداردکلاسهای درس آزاد 70
3-6-3 استاندارد آتلیه های هنر 71
3-6-4استانداردکارگاهها 72
3-7 سرویسهای بهداشتی 72
3-8 مرکزانفورماتیک (کامپیوتر) 73
3-9 باشگاه سرپوشیده 73
3-10 استخرسرپوشیده 73
3-11 نمازخانه 73
3-12 سرایداری 73
3-13 فروشگاه وسایل 73
3-14 کافه تریا 73
3-15 بخش خدماتی 74
3-15-1 موتورخانه 74
3-15-2 انبارمرکزی 75
3-15-3 تاسیسات 75
3-16 فضاهای ارتباطی 75
3-16-1 راهروها 75
3-16-2 آسانسور وراه پله 75
3-17 فضاهای باز موجود درسرای فرهنگ وهنر بانوی ایرانی 76
3-17-1 زمینهای ورزش- بازی 76
3-17-2 پارکینگها 76
3-17-3 فضاهای پیاده روها(ارتباطی) 77
3-17-4 فضاهای باز یا سبزعمومی 77
فصل 4- بررسی اقلیم 79
4-1 اقلیم تهران 79
4- 2 اقلیم وآب وهوا 81
4-3 رطوبت نسبی 81
4-4 بارندگی 82
4-5 جریان وزش بادها 82
4-6 انواع بادها 82
4-6-1 باد غالب 82
4-6-2 باد نایب غایب یا درجه 2 83
4-7 بادهای شهرتهران 83
4-8 ساعات آفتابی 84
4-9 اقلیم منطقه 22 تهران 84
4-10 دما 84
4-11 وضعیت توپوگرافی منطقه 85
4-12 وضعیت موجود منطقه 86
4-13 طبیعت 88
فصل 5- تحلیل سایت وروند طراحی 90
5-1موقعیت زمین وتحلیل سایت 90
5-2 دلایل انتخاب سایت 90
5-3 مساحت سایت 90
5-4 همسایگان طرح 90
5-5 موقعیت سایت درمنطقه22 91
5-6 تحلیل چشم اندازها 91
5-7 دسترسیها 92
5-8 ایده ی کلی 93
5-9روند طراحی 94
5-9-1 اسکیس اولیه 94
5-9-1-1 ماکت اولیه 94
5-9-2 اسکیس دوم 95
5-9-3 طرح نهایی 95
فصل 6- مدارک نهایی 97
منابع 98
مقدمه
زن در آفرینش در بعد روحی و جسمی از همان گوهری آفریده شده که مرد آفریده
شده است وهر دو جنسدرجوهر وماهیت یکسان و یگانهاند و تمایز و فرقی در
حقیقت و ماهیت میانزن و مرد نیست.
زن همواره باتوجه به تمدن در دوره های مختلف در طول تاریخ دارای ارزش و
احترام بوده واز دیرباز جایگاهمتغیری در جهانداشته است.زنان در پیشرفت
تمدنها وترقی فرهنگها پا به پای مردان تلاش کرده اند.درعصرحاضر بروز
تغییرات اجتماعی،اقتصادی،فرهنگی و بوجود آمدن آگاهیهای جدید نسبت به وجود
تفاوتبین افراد و نحوه ی شرایط زندگی آنها در جوامع مختلف موجب شده که،
زنان بیش از پیش به نحوه ی "بودن"ونیز "زن بودن" خود در جامعه وفضای معماری
وشهری آگاه شوند.در این میان معماران زن نیز متناسب با ایننحوه ی جدید
"بودن" هر چه بیشتر حس می کنند، در دنیایی هستند که تقریباً تجلیلات آن
براساس موقعیتوحاکمیت مردان معمار بیشتر تاکید شده است.
فصل 1 - مبانی نظری طرح
1-1مبانی نظری طرح
انسان در هنگام قرارگرفتن در یک محیط و یا یک فضا،پیامها و اطلاعات را از
آن دریافت می کند.میزان این اطلاعات دریافتی، با کیفیت درک آن متناسب
است.ناکافی بودن کمیت اطلاعات،باعث بروز اختلال در تجزیه و تحلیل و چگونگی
ادراک آن می گردد.برای مثال زمانیکه از پنجره یک قطار سریع السیر به بیرون
نگاه می کنیم،چون قادر به دریافت تمامی اطلاعات که به ما عرضه می شود
نیستیم،احساس کسالت می کنیم.
در معماری هم گاهاً شاهد بروز چنین مسأله ای بوده ایم،همه ما بارها
قرارگرفتن در یک محل یا فضای شهری خاص را تجربه کرده ایم.فضایی که از گوشه و
کنار آن تصویری در ذهن داریم.اما مسئله اینجاست که این تصویر چقدر برای ما
خواناست و چقدر می توانیم آن را به یاد آوریم؟تا چه حد می توانیم آنرا
برای دیگران که هرگز آنرا تجربه نکرده اند و ندیده اند بیان کنیم.
به واقع گاهاً آنقدر اطلاعاتی که از محیط به ما ارسال می شود حجم وسیعی
دارد که ما تنها قادر به ادراک بخشی از آن هستیم به همین دلیل است که
تصویری که از یک محیط یا فضا در ذهن حک می شود،دارای نقاط تاریک و از هم
گسسته است که برای ما قابل تشخیص نیست.
این مسئله در واقع از ضعف هویت و کیفیات کالبدی آن مکان خبر میدهد.هم ارزش
بودن عناصر یک فضا ،برتری نداشتن یکی بر دیگری نبود نقاط مکث قوی،نبود تضاد
و یا هماهنگی و بسیاری عوامل دیگر بر نبود حس مکان و هویت دلالت دارد.
1ـ2 طرح مسئله
فضاهای معماری پدیده های کالبدی هستند که بازتاب بسیاری از خصوصیات فرهنگی
،اجتماعی ،آیینی وتمدنی یک جامعه را دارا میباشند. از این رو میتوان آنها
را تجسم کالبدی بخشی از تاریخ و فرهنگ یک جامعه به شمار آورد.در شهرهای
کنونی مکانی مشخص برای فعالیت های اجتماعی وفرهنگی ویژه بانوان وجود ندارد.
اگرچه برخی از مراکز فرهنگی بخشی را به فعالیت های هنری بانوان اختصاص
داده اند.ولی به دلیل پراکندگی نامناسب در سطح شهر ومختص نبودن این مجموعه
ها برای فعالیت های ویژه بانوان باعث شده که تنها بخشی از بانوان امکان
استفاده ازآن راداشته باشند.درحالیکه وجود فضاهایی که بتواند عرصه
حضورهمگانی بانوان باشد واگر این امکان فراهم گردد که بانوان بتوانند،گاه
به همراه فرزندان و در محیط آرام و بدون دغدغه خاطر به انجام فعالیتهای
هنری و فرهنگی ،تعامل،دیدار بپردازند، موجب می گردد که بانوان به عنوان
نیمی ازجمعیت جامعه تاثیربسزایی درارتقا فرهنگی وحل معضلات اجتماعی وفرهنگی
شهر وبعضاً کشوری ایفا کنند وتضمین کننده سلامت وروحیه افراد جامعه باشد.
3-1علل انتخاب موضوع
بر اساس وضع موجود انقلاب اسلامی در ایران و جدا سازی هسته های عمومی و
خصوصی در فعالیت های بانوان کمبود هایی در ایجاد فضاهای ورزشی و تفریحی و
فرهنگی بر این قشر محترم بوجود آمده است که این نارسایی باعث به وجود آمدن
اختلالاتی در امر جسمی و روحی بعضی بانوان می گردد و باید دانست که تنها
ایجاد فضاهای جدید با امکانات قبلی جوابگو نیست بلکه باید از لحاظ مفهمومی
نسبت به کامل بودن این فضاها کوشید و برای ایجاد فضاهای چند منظوره با
فضاهای استاندارد سعی نمود.
1-4توجیه عملکرد و هدف پروژه
مجموعه بانوان با ویژگی های منحصر به فرد خود هدف خاصی را تحت نظر دارد و
آن فراهم آوردن مکانی با داشتن فضاهایی با عملکرد های گوناگون مخصوص زنان
است بانوی ایرانی با ورود به این مجموعه می تواند از خدمات کتابخانه و فرصت
مطالعه ای در کمال آرامش لذت ببرد به کلاس های متنوعی همچون زبان ، موسیقی
، طراحی ، مجسمه سازی و ... برود به تماشای نمایش بنشیند و به ورزش سالنی
حتی ورزش و تفریح در محوطه بپردازد در این طرح سعی شده که به نیازهای زن
جامعه امروز ما پاسخ داده می شود.
1-5تعریفمجموعه فرهنگی
مجموعه ی فرهنگی ساختمانی است که در آن یک یا چند نهاد فرهنگی فعالیت
دارند. در این مجموعه معمولاً شرایطی برای آموزش امور گوناگون فرهنگی و
اجتماعی و همچنین آموزش پیشهها و هنرهای گوناگون مانند نگارگری، کوزهگری،
دوزندگی و جزاینها فراهم میگردد. برخی از این مجموعه ها کتابخانه و
انتشارات ویژه







