Contents
چکیده 1
فصل اول 2
کلیات 2
1-1مقدمه 2
1-2طرح مسئله 2
1-3ضرورت انجام موضوع 3
1-4از نظر موقعیت فیزیکی 6
1-5اهداف پژوهش 7
1-6معرفی سایت 8
1-7روند تحقیق 8
فصل دوم : 10
مطالعات جغرافیایی ، اقلیمی و طبیعی 10
2-1استان تهران در یک نگاه: 10
2-2معرفی شهر تهران: 12
2-3ویژگی های اقلیمی طرح 13
2-4موقعیت جغرافیایی 13
2-5دما: 14
2-6 رطوبت نسبی: 14
2-7بارندگی: 14
2-8تابش خورشید 15
2-9باد 15
2-10جهت استقرار ساختمان 16
2-11نتایج 17
2-12ویژگی های مکانی طرح 18
2-14توانائیهای شهری 18
2-15توانائی های چشم انداز 18
2-16توانایی های دسترسی و حرکتی 19
2-17معرفی سایت: 19
ابعاد و مساحت – فرم: 20
همسایگی ها: 20
2-18دلایل انتخاب سایت 20
2-19بررسی روند 200 سال توسعه گسترش تهران 21
2-20سیمای طبیعی و جغرافیایی بستر تهران 21
2-21عوارض طبیعی شهر تهران 22
2-22زمین شناسی و مقاومت خاک 22
لرزه شناسی: 23
فصل سوم 24
مطالعات تاریخی موضوعی 24
سن تحصیل در اوستا مطالعات تاریخی موضوعی 24
3-1مقدمه 24
3-2آغاز سن آموزش در ایران و جهان 24
3-3ضرورت و سابقه مراکز آموزش پیش از دبستان در ایران و جهان 25
تاریخچه آموزش پیش از دبستان در ایران و جهان 25
3-4تاریخچه آموزش پیش از دبستان در خارج از ایران 27
3-5نگاهی به آموزش پیش از دبستان در جهان امروز 28
3-6تاریخ تحولات مدارس در ایران و جهان 30
تاریخ تحولات مدارس در ایران 30
1-الف- آموزش و پرورش در دوره باستان 30
ویژگی اول 31
ویژگی دوم 31
پلان3ـ 1ـ پلان کاخ سروستان 32
1-ب- دوره تاریخی از صدر اسلام تا 250 هجری 33
دوره صفویه (دوره شکوفایی فرهنگ ایران) 33
3-7بررسی دوره معاصر (از اواسط قرن 19 تا حال حاضر) 35
3-8تاریخ تحولات مدارس در خارج از ایران 36
2-الف- بیداری (1916-1900) 37
(1916-1900) 37
2-ب- امیدواری (1945-1916) 38
2-ج- بازسازی و گسترش (1975-1945) 38
3-9آموزش و پرورش در آینده (نقش آموزش برای فردا) 39
نتیجهگیری 39
شناخت مخاطبین پروژه (کودکان) 41
3-10مقدمه 41
دوران کودکی 41
3-11مفهوم دوران کودکی 41
3-12عوامل پیدایش مفهوم دوران کودکی 42
1- پیدایش و گسترش صنعت چاپ 42
3-13مراحل رشد در دوران کودکی 42
3-14 مرحله حسی و حرکتی (3-1 سالگی) 43
3-15مرحله بیش عملیاتی (6-3 سالگی) 43
3-16مرحله عملیاتی عینی (13-7 سالگی) 43
3-16مرحله عملیات صوری (قیاسی) (18-13 سالگی) 44
زمینههای رشد 44
جدول3ـ 1 ـ تعیین خلاقیتهای متناسب با ویژگیهای هر سن 45
3-18اجتماع کودکان 46
مقدمه 46
3-19کودک و همسالان 47
3-20کودک و بزرگسالان 47
3-21نتیجهگیری 50
نیازها و علایق کودکان 51
3-22مقدمه 51
نیازهای اساسی کودکان از دیدگاه روانشناسان 51
3-23نیازها از دیدگاه موری 51
3-24نیازها از دیدگاه مزلو 51
جدول3ـ 2ـ سلسله مراتب نیازها از دیدگاه مزلو که به وسیله روت در سال 1970 تکمیل گردید 52
3-24نیازها و علایق ذاتی کودکان 52
3-25فعالیتهای ساختنی 53
3-26جمعآوری اشیاء 54
3-27معماهای مصور و شکلهای خندهدار 54
3-28رادیو و تلویزیون 54
3-29رؤیاهای روزانه یا خیالبافی 54
3-30 بازی 55
الف- کودک و بازی 55
ب- تعریف بازی 55
3-31فرآیند بازی 56
د- اهداف بازی 57
هـ- بازی و رشد اجتماعی 58
و- بازی و ساخت شخصیت 59
ز- بازی و رشد هوشی 61
م- عوامل مؤثر در بازی 61
3-32ی- ده اصل طراحی 61
1- کاربرد عناصر طبیعی 61
2- تنوع و انسجام 62
3- رمز و راز پیچیدگی 62
4- خلوت و آسایش 62
5- محصوریت 62
6- مسائل صوتی و اکوستیک 62
7- راهیابی 62
8- نظارتپذیری و قابل رؤیت بودن 62
9- سایهاندازی 62
10- فضای حایل و منطقه بیطرف 63
3-33کودک و هنر 63
الف- دنیای کودک در نقاشیها او 63
ب- شناخت ویژگیهای روانی کودکان از نقاشیهای آنان 63
ج- اهمیت و تأثیر رنگ در کودکان 64
د- روانشناسی رنگها 64
ل- کودکان و رنگها 65
3-34کودک و ادبیات کودک 66
الف- داستان 66
ب- شعر 67
ج- قصه 68
3-35نتیجهگیری 68
بررسی سیاستگذاریها و تجربیات جهانی 68
3-36مقدمه 68
3-37ژاپن 69
3-38اهداف آموزش و پرورش برای قرن آینده 69
کیفیت آموزش و بهرهمندی همگانی شامل: 71
الف- ساختار، هدفها، اصول و مبانی 71
ب- امکانات و وسایل آموزشی و کمکآموزشی 71
ج- بهداشت، نظافت و تغذیه دانشآموزان 71
د- بودجه و هزینههای آموزش و پرورش عمومی (نقش دولت و سهم بخش خصوصی) 71
ل- مدیریت مدارس 71
م- ارتباط خانه و مدرسه 71
فعالیتهای گروهی، یادگیری گروهی 71
3-39مزیتهای ارتقاء دانشآموز به کلاس بالاتر بدون احتساب نمره و امتحان 71
3-40برنامهریزی درسی در آموزش ابتدایی 72
3-41 آزمونها و چگونگی گذر از مقاطع تحصیلی 73
1- کودکستانها 73
2- دبستانها و دوره اول دبیرستان 74
3- دوره دوم متوسطه و مدارس عالی فنی 74
3-42کوشش رمز موفقیت در تحصیل 74
3-43مدرسه ابتدایی «اوگاوا» 74
سنگاپور، مالزی، تایلند 74
انگلستان 75
3-44سیستم کلی تحصیلی 76
3-45وضعیت آموزشی و اداره مدارس 76
3-46موزه کودک یورکا(Eureka children Museum) 77
الف- معرفی بنا 77
3-47- کار و زندگی 78
3-48ارتباطات و مخابرات 79
3-49- من و بدن من 79
3-50- چیزها 80
تحلیل مساحتها , برنامه فیزیکی 80
3-51- پارک شفق 81
-الف- نظام استقرار و همجواریها 82
-ب- دسترسیها 82
-ج- سازماندهی 82
دیاگرام 3ـ 1ـ تجریدی عملکردهای پارک شفق 83
3-52- بررسی ویژگیها در مقیاس خرد 83
- استقرار مسیرها در جهت شیب و منشعب از محور اصلی و در نتیجه امکان استفاده معلولین از -ج- سازماندهی 83
3-53معماری منظر و بنای پارک 85
3-54نظام ساخت و ساز 86
تصویر 3ـ8ـ تنوع نظام ساخت و ساز و مصالح پارک شفق 86
جدول3ـ 4ـ خصوصیات و فضاهای فرهنگی- آموزشی 87
جدول 3ـ 5ـ خصوصیات فضاهای خدماتی 87
جدول3ـ 6ـ خصوصیات فضاهای تفریحی- ورزشی 87
3-55 - معرفی بنا 88
3-56- ارتباطات داخلی و خارجی مجموعه 89
شکل3ـ9ـ پلان طبقه همکف کانون پرورش فکری کودکان شفق 90
پلان 3ـ10ـ پلان کتابخانه کانون پرورش فکری کودکان شفق 90
تحلیل مساحتها 91
جدول 3-7- تحلیل مساحتهای فرهنگسرای شفق 91
فصل 4 91
مطالعات سیاسی ، اقتصادی 91
4-1مقدمه 91
4-2اهداف آموزش و پرورش در سال 1319 92
4-3اهداف آموزش و پرورش در سال 1342 93
4-4اهداف آموزش و پرورش در سال 46-1345 94
4-5اهداف آموزش و پرورش در سال 70-1369 95
4-6اهداف آموزش و پرورش در سال 1376 96
4-7اهداف آموزش و پرورش در سال 1382 97
نتیجهگیری 97
4-8اهداف آموزش و پرورش دبستان 97
1- یادگیری به جای یاددهی 98
2- نوآوری به جای یکسانسازی 98
3- دگرگونی محیط کالبدی 98
4-9اهداف آموزش و پرورش در کودکستانها ومراکز پیشدبستانی 99
فصل 5 101
مبانی نظری طراحی 101
5-1مقدمه 101
5-2مبانی نظری آموزش و پرورش مدرن 101
مقدمه 101
5-3تحولات کمی و کیفی در آموزش و پرورش جدید 104
5-4تقابل آموزش و پرورش نوین و کلاسیک 107
5-5مبانی فلسفی محیط تعلیم و تربیت سنتی و جدید 109
تعلیم چیست، تقابل دیدگاههای سنتی و جدید 109
جدول 5-1- تقابل دیدگاههای سنتی و جدید به تعلیم 110
جدول 5-2- مقایسه آموزش مدرن و کلاسیک 111
5-6ریشههای ظهور محیط تعلیم و تربیت مدرن 112
1- الف نگرش نوین به کودک 113
1-ب- نکرش نوین به تعلیم 113
5-7سیستم آموزشی محور 113
مفهوم محوریت دانشآموز در روند تعلیم 113
جدول 5-3- مقایسه نظامهای آموزشی معلم- محور و شاگرد- محور 113
5-8پنج خصلت شاگرد محور: 114
5-9ویژگیها و ارکان نظام آموزشی شاگرد محور 115
یکم- مسئولیتپذیری 115
دوم- مشارکتپذیری 115
سوم- مداخلهپذیری 116
جدول 5-4- مقایسه ویژگیهای محیط تعلیم و تربیت شاگرد- محور و محیط تعلیم و تربیت معلم- محور 117
5-10تعلیم جمعی و آموزش گروه مدار 117
5-11سیر تحول در دگردیسی شکلی کلاس درس 118
4- الف- کلاس درس مستطیل: دانشآموز منفعل و تهی 119
4- ب- کلاس درس مربع: دانشآموز فعال 119
4- ج- کلاس حلقهای: دانشآموزان اجتماعی 119
4- د- کلاس درس باز: دانشآموز کنکاشگر 120
5-12اهداف و استراتژیها در سازماندهی فضای آموزش 122
اهمیت ساماندهی فضای آموزش 122
5-13سازگاری محیط کالبدی با دگرگونیهای آموزشی 125
پلان 5-1-اتاقها و جایگاههایی برای آموزش کلی 125
پلان 5-2- جایگاه آموزشی با میزهایی برای 180 دانشآموز در 550 مترمربع 126
پلان 6-1- چند نمونه پلان باز به همراه نحوه تقسیمبندی آن (دارای کیفیت انعطافپذیری) 126
5-14مفهوم برنامهریزی فضایی در محیط آموزشی باز 128
5-15اصول پایه و ضوابط طراحی در فضاهای آموزشی 130
شکلگیری فضا در ذهنیت و احساس کودک 130
1- الف- بینایی (sigh) 130
1-ب- شنوایی (Sound) 131
1-ج- لامسه (Touch) 132
1-د- پویایی (Smell) 133
1-ل- چشایی (Taste) 133
5-16 نگاهی به مدارس فردا 134
خلاقیت 137
5-17تعریف خلاقیت 137
5-18خلاقیت و استعداد 138
5-19عوامل مؤثر در خلاقیت 138
5-20میزان مهارت 138
5-21ویژگیهای شخصی 139
5-22به تعویق انداختن ارزیابی 139
5-23داشتن فکر باز 139
5-25بازیهای فکری 140
5-26فعالیتهای ذوقی خلاقه 140
5-27مطالعه و نویسندگی 140
5-28حل خلاق مسائل 141
5-29کودک و معماری 141
مقدمه 141
5-30دریافت حس کودک از فضا 142
5-31تاثیر شخصیت کودک بررابطه او با فضا 142
5-32غنیسازی فضا برای رشد همه جانبه حواس کودک 143
5-33شرایط محیطی و کالبدی بر کودکان 144
شرایط محیطی 144
5-34شرایط کالبدی 144
1- الف- رنگ 144
1-ب فرم 145
1-ج ابعاد و اندازهها 146
1- د جنس 146
1- ل تزئینات 146
1- م- مبلمان آموزشی 146
5-35- تعداد طبقات در مدارس 146
ساختمانهای یک طبقه 146
ساختمانهای دو طبقه 147
ساختمان سه طبقه 147
5-36کودک و فضای ساخته شده. (دستورالعمل معماری برای کودکان) 147
- محیطی با فضای کافی 148
2- اتاق همگانی 149
3- اتاقهای کوچک با درها 149
4- طاقچه، گوشه، برآمدگی 149
5- پلهها 150
6- طبقه دوم 150
7- برجها، خانههای درختی، و مکانهای بالا 150
8- ساختار خانه 151
9- اضافه شدن عناصر 151
10- مبلمان کودک 151
11- بازیهای مخصوص 152
12- اشیاء بزرگترها 153
عکس، نقشه کتاب، کتابخانه 153
آشپزخانه کودکان در گوشه آشپزی 153
13- جاهای مختلف برای نگهداری انواع چیزها 153
14- چشم انداز پنجرهها و دیگر پلهای ارتباطی 154
15- مکان خارجی در داخل 154
16- بیرون و اطراف خانه 154
17- طبیعت 155
5-3-7-2- طراحی کیفی 155
نمای اشتباه ناپذیر خانه 155
2- نماهای خانه 156
3- ورودیهای دعوتکننده 156
کانون نگارگری کودکان 157
4- فرمهای آشنا 157
5- روشنایی 157
6- راحتی (آسایش) 157
7- زندگی چوبی 158
8- رنگارنگ 158
9- دستشویی- نه اتاق بچه 158
5-37نتیجهگیری 159
ویژگیهایی که به طور کلی میتوان برای این مجموعه در نظر گرفت: 159
5-38بررسی الگوهای شهری در تناسب با موضوع 161
الگوی 57، کودک در شهر 161
الگوی 73 زمینهای بازی اکتشافی 162
الگوی75، خانواده (The Family) 163
الگوی 86، خانه کودک (children home) 164
الگوی 137، محوطه کودک 165
فصل 6 :برنامهریزی معماری و چگونگی تحقیق 165
6-1مقدمه (برنامهریزی معماری و چگونگی تحقیق) 165
6-2- جمعبندی فصول گذشته 166
جدول 6-1- روانشناسی کودک و بیان مبانی و اصول معماری کودک بر اساس آن 167
6-3تدوین مبانی نظری طرح 173
6-4اهداف طرح 174
هدف کلی 174
اهداف تبعی 174
محیطی 174
اجتماعی و فرهنگی 174
کالبدی 174
6-5 اصول طراحی 174
6-6معیارهای طراحی 175
معیارهای زیست محیطی 175
معیارهای زیبا شناختی 175
معیارهای عملکردی 175
6-7تناسبات انسانی و نقش آن در طراحی 176
جدول 6-5- ضریب ابعاد بدن کودک پیش دبستانی در وضعیت ایستاده و نشسته نسبت به قد ایستاده او 177
جدول 6-6- نشاندهندهی ضریب اندازههای تجهیزات نسبت به قدر ایستاده کودک است 178
6-8اصول و معیارهای طراحی فضاهای آموزش و پرورش 178
مکانیابی واحدهای آموزشی. 178
کاربریهای سازگار 178
کاربریهای ناسازگار 179
کاربریهای ناسازگار 179
شرایط محیطی 179
جهتیابی 179
دسترسی 179
6-9ایمنی 180
ایمنی در مقابل سوانح طبیعی 180
ایمنی در مقابل سوانح غیرطبیعی 180
2-الف- حریق 180
2-ب- خطوط انتقال و توزیع برق 180
- ایمنی در مسیر حرکت 180
- ایمنی در مسیر پله 181
3-د- شرایط ایمنی پوشش کف 182
3-م- شرایط ایمنی درها 183
3-و- شرایط ایمنی پنجرهها 183
3-هـ- شرایط ایمنی در فضاهای بهداشتی 184
3-ی- شرایط ایمنی تجهیزات 184
6-10عمدهترین ویژگیهای اقلیمی برای ساختمانهای آموزشی به شرح زیر است: 185
6-11برنامه فیزیکی طرح 186
6-12- فضاها و نکات مورد لزوم برای اطمینان 187
6-13مدارس ابتدایی (دخترانه، پسرانه) 187
جدول 6-9- مترمربع مساحت لازم برای فضاهای مختلف یک دبستان 187
6-14بخش تحقیقات و پژوهش 189
- کتابخانه 189
3-الف- تجهیزات کتابخانه 189
6-15بخش همایش (سالن اجتماعات) 191
6-16ضوابط 191
6-17اتاق پروژکتور 192
6-18بخش مدیریت و روابط عمومی 192
6-19بخش خدماتی و رفاهی 192
6-20رستوران 192
6-21فضاهای تأسیساتی 193
6-22بخش فضاهای باز محوطه 193
فضاهای باز 193
1-الف- محل تجمع و قدم زدن 193
1-ب- فضای سبز 193
1-ج- فضاهای بازی 194
6-23- اختیارات برای برنامهریزی فضا 194
- رفتار بچه 194
- مقررات ایمنی 195
6-24ایدههای طراحی برای فضاهای باز 195
شکل زمین 195
چمن 195
زمین مسطح 195
شن دریا 195
کاشت گیاه 196
6-25مشخصات (Educationd) پرورشی اسباب بازی 196
6-26مشخصات طراحی 196
1-د- فضاهای ورزشی و تفریحی 197
- فضاهای ارتباطی و فضاهای غیرمفید محوطه 197
6-27تاسیسات 197
بررسی و ارائه سیستم تأسیسات 197
6-28سیستمهای تأسیسات الکتریکی 197
6-29تأسیسات روشنایی 197
6-30تأسیسات مخابراتی 198
6-31تأسیسات کنترل 198
6-32تأسیسات مکانیکی 198
الف- تأسیسات آب سرد و گرم 198
ب- تأسیسات حرارتی و برودتی 198
6-33توزیع انرژی در سالن 200
6-34سیستم تهویه مطبوع قسمتهای آموزشی اداری و فضاهای مشابه 201
6-35سیستم تخلیه هوا 201
ج- تأسیسات آبرسانی و آبیاری 201
- تأسیسات اطفاء حریق 201
د- تأسیسات جمعآوری آبهای سطحی و فاضلاب 202
6-36سیستمهای آکوستیک 202
فصل هفتم: 203
7-1شرح پروژه 203
معماری 203
کانسپت: 203
سازه: 204
3-7مزایای سقف کامپوزیت کرمیت: 204
سقف های کمپوزیتی در سازه های فلزی:4-7 205
منابع 207
فهرست منابع لاتین 210